Binnenkort nieuwe regels voor onderaanneming in de bouwsector, de verhuissector en de vleesnijverheid

Zoals we eerder lieten weten, worden er nieuwe regels ingevoerd met betrekking tot de organisatie van onderaanneming in de bouwsector, de verhuissector en de vleessector. Deze aanpassingen kaderen in de strijd tegen sociale fraude en sociale dumping. 

De aangepaste regels zullen ten laatste vanaf 1 januari 2025 van toepassing zijn. Een koninklijk besluit kan een vroegere inwerkingtredingsdatum voorzien, maar aangezien dit koninklijk besluit er voorlopig nog niet is, verwachten we niet dat dit het geval zal zijn.

Toepassingsgebied
Bouwsector
De bouwsector is ruimer dan PC 124 voor het bouwbedrijf; het gaat om elk werk in onroerend staat en de levering van stortklaar beton.

Onder “werken in onroerende staat” wordt verstaan:

• alle werken die betrekking hebben op het bouwen, het verbouwen, het afwerken, het inrichten, het herstellen, het onderhouden, het reinigen en het afbreken, geheel of ten dele, van een uit zijn aard onroerend goed;
• elke handeling die erin bestaat een roerend goed te leveren en het meteen op zodanige wijze aan te brengen aan een onroerend goed dat het onroerend uit zijn aard wordt.

Voorbeelden: schoonmaak- en onderhoudswerken, grondwerken, werken die verband houden met het schilderen, stofferen en behangen, metaalconstructies, elektrotechnische werken,….

Verhuissector
De nieuwe regels zijn ook van toepassing op verhuisactiviteiten. Hieronder wordt verstaan: elke verplaatsing voor rekening van derden van goederen andere dan handelsgoederen, om private of professionele ruimten in te richten of uit te rusten.

Belangrijk hierbij is dat:

• de omschrijving zich niet beperkt tot de werkgevers die ressorteren onder het PC 140.05;
• de onderneming op geen enkel ogenblik eigenaar wordt van de betrokken goederen;
• beschermen, in- en uitpakken, (de)monteren, laden en lossen,… hier ook onder vallen. Desgevallend kunnen hijs- of hefmiddelen worden gebruikt bij deze handelingen.

Vleesnijverheid
In de vleesnijverheid worden enkel de werken geviseerd die worden uitgevoerd in een slachthuis, in een uitsnijderij of in een onderneming voor vleesbereidingen en/of vleesproducten (inrichtingen onderworpen aan de erkenning van het FAVV).

Meer specifiek gaat het om de volgende activiteiten:

1° Wat betreft de uitsnijderijen:

• Ontvangst grondstoffen, hulpgrondstoffen en verpakkingsmateriaal
• Primaire opslag
• Productie
• Verpakken en etiketteren van het eindproduct
• Opslag (gekoeld) en distributie (logistiek)

2° Wat betreft de vleesbereidingen en vleesproducten:

• Ontvangst grondstoffen, hulpgrondstoffen en verpakkingsmateriaal
• Primaire opslag
• Productie van (verse) vleesbereidingen
• Productie van vleesproducten
• Finale opslag
• Verpakken en etiketteren van het eindproduct
• Opslag (gekoeld) en distributie (logistiek)

3° Wat betreft het slachten van hoefdieren, gevogelte en konijnen:

• Ontvangst van levende dieren, slachtingsaangifte, lossen en ante mortem-keuring
• Primaire opslag, wassen en ontsmetting van veewagens en kisten
• Slachtproces (onreine deel)
• Afwerking van het slachtproces (reine deel)
• Enkel bij gevogelte of konijnen, verpakken en etiketteren van het eindproduct
• Opslag (gekoeld) en distributie (logistiek)

Een gedetailleerde lijst van de werken, met een verduidelijking over de bovenvermelde activiteiten, vind je terug op de website van de RSZ.

Verbod op volledige uitbesteding voor onderaannemers
In de bovenvermelde sectoren wordt het voor onderaannemers verboden om werken volledig in onderaanneming te geven aan een andere onderaannemer. 

Bovendien mogen onderaannemers ook niet langer enkel de coördinatie van de uitvoering van de werken behouden zonder zelf een uitvoerende taak te verrichten.

We moeten daarbij opmerken dat dit verbod enkel geldt voor de onderaannemer(s) en niet voor de hoofdaannemer zelf. 

In de wet wordt een hoofdaannemer gedefinieerd als eenieder die zich rechtstreeks ten opzichte van een opdrachtgever verbindt om tegen betaling werkzaamheden uit te voeren of te doen uitvoeren ten behoeve van deze opdrachtgever.

Beperkingen in de verhuissector
Specifiek voor de verhuissector wordt bijkomend ook een beperking op de onderaannemingsketen geïntroduceerd. 

Deze onderaannemingsketen mag uit maximum 3 niveaus bestaan:

• niveau 1: de rechtstreekse onderaannemer van de hoofdaannemer;
• niveau 2: de onderaannemer van de ‘onderaannemer niveau 1’;
• niveau 3: de onderaannemer van de ‘onderaannemer niveau 2’.

Iedere onderaannemer, die een deel van de uitvoering van de overeenkomst die hij met zijn eigen medecontractant heeft gesloten, in onderaanneming geeft, moet zijn eigen onderaannemer(s) schriftelijk op de hoogte brengen van het niveau waarop hij zich in de onderaannemingsketen bevindt.

Een uitzendkantoor wordt niet beschouwd als onderaannemer.

Een nieuw koninklijk besluit kan het aantal niveaus nog verder beperken of bepalen in welke specifieke situaties een bijkomend vierde niveau van onderaanneming mogelijk is. 

Werkgevers in de verhuissector, die klant zijn bij ons sociaal secretariaat, mochten eerder reeds een uitgebreidere mailing ontvangen, omdat er nog een aantal andere maatregelen werden uitgewerkt in de strijd tegen sociale fraude. Zo komt er in de verhuissector ook een verplichte aanwezigheidsregistratie en een aangifte van werken, alsook een hoofdelijke aansprakelijkheid voor loon- en sociale schulden. 

Conclusie 
Het is belangrijk dat werkgevers in de betrokken sectoren nagaan of hun bedrijfsvoering voldoet aan de nieuwe regelgeving. Indien dit niet het geval is, raden we aan om de organisatie zo spoedig mogelijk te herbekijken. 
Bij inbreuken tegen de nieuwe regels lopen werkgevers immers het risico op zware administratieve of strafrechtelijke sancties.

Bron: Wet van 15 mei 2024 houdende wijziging van het Sociaal Strafrecht en diverse arbeidsrechtelijke bepalingen, BS 21 juni 2024.