Sociale verkiezingen organiseren of niet? Enkele actiepunten voor de werkgevers

1. Wie moet sociale verkiezingen organiseren?

Sociale verkiezingen moeten worden georganiseerd door ondernemingen die 50 werknemers of meer tewerkstellen in een bepaalde referteperiode. Vanaf 50 werknemers moet er een comité PBW worden opgericht, vanaf 100 werknemers ook een ondernemingsraad.

Tussen 13 en 26 mei 2024 zullen ondernemingen met gewoonlijk gemiddeld meer dan 50 werknemers sociale verkiezingen moeten organiseren.

Wat verstaat men onder “gewoonlijk gemiddeld meer dan 50 werknemers”? En hoe gebeurt de telling van deze drempel?

Er wordt gekeken naar de gewoonlijke gemiddelde tewerkstelling in de periode vanaf 1 oktober 2022 tot en met 30 september 2023.

Per werknemer die in deze periode in dienst is, moet het aantal kalenderdagen dat hij aangegeven is in Dimona, gedeeld worden door 365. Bij een werknemer wiens arbeidsduur minder dan ¾ is van een voltijdse werknemer, wordt het aantal kalenderdagen gedeeld door 365 en nogmaals door 2.

Ook uitzendkrachten moeten gedeeltelijk worden meegeteld, behalve de uitzendkrachten die worden aangeworven om een vaste werknemer te vervangen. Er wordt rekening gehouden met het aantal uitzendkrachten waarop de werkgever beroep doet in de periode vanaf 1 april 2023 tot en met 30 juni 2023.

Om de telling van het aantal uitzendkrachten mogelijk te maken, moeten zij in deze periode ingeschreven worden in een bijzonder register. Per uitzendkracht moet het aantal dagen dat hij is ingeschreven in dit bijzonder register, worden gedeeld door 92. Bedraagt de arbeidsduur van de uitzendkracht minder dan ¾ van de arbeidsduur van een voltijdse werknemer, wordt het aantal kalenderdagen gedeeld door 92 en nogmaals door 2.

De resultaten van deze berekeningen worden samengeteld. Er moet niet naar boven worden afgerond: een onderneming waar de gewoonlijke gemiddelde tewerkstelling 49,99 werknemers bedraagt, moet geen sociale verkiezingen organiseren.

Voorbeeld:

Deze onderneming zal dus sociale verkiezingen moeten organiseren voor de aanduiding van de werknemersvertegenwoordigers in het comité PBW.

2. Op welk niveau tellen?

De telling van het “gewoonlijke gemiddelde aantal werknemers” gebeurt steeds op het niveau van de technische bedrijfseenheid. De technische bedrijfseenheid valt niet noodzakelijk samen met de juridische entiteit(en), zoals bijvoorbeeld de nv of de bv.

De technische bedrijfseenheid wordt bepaald aan de hand van:

• Economische criteria ( deel uitmaken van eenzelfde economische groep of beheerd worden door eenzelfde persoon of door een groep personen die onderling een economische band hebben, ofwel eenzelfde activiteit hebben of activiteiten hebben die op elkaar zijn afgestemd).
• Sociale criteria (bv. een sociale samenhang, zoals met name een gemeenschap van mensen verzameld in dezelfde of nabijgelegen gebouwen, een gemeenschappelijk personeelsbeheer, een gemeenschappelijk personeelsbeleid, een arbeidsreglement of collectieve arbeidsovereenkomsten die gemeenschappelijk zijn of gelijkaardige bepalingen bevatten).

Wanneer de vakbonden/werknemers het bewijs kunnen leveren van één economisch criterium en van bepaalde sociale criteria, worden de juridische entiteiten vermoed één technische bedrijfseenheid uit te maken.

De werkgever kan dit vermoeden weerleggen door aan te tonen dat er geen economische en sociale samenhang is. Over dit punt worden er bij elke sociale verkiezingen tientallen geschillen beslecht bij de arbeidsrechtbanken. In de loop der jaren zijn er dan ook heel wat economische en sociale criteria naar voren gekomen waarmee de rechtbanken rekening houden.

3. Actiepunten werkgevers?

Schommelt de onderneming rond de drempel van 50, dan kunnen de keuzes die de werkgever vandaag maakt bepalen of hij al dan niet sociale verkiezingen moet organiseren.

Deze werkgevers berekenen best vandaag al het gewoonlijke gemiddelde aantal werknemers per kwartaal.

Doet de werkgever tijdens deze periode beroep op uitzendkrachten, dan moet hij verplicht deze uitzendkrachten bijhouden in een bijzonder register. De werkgever kan dit register opvragen via consult@clbgroup.be.