De tijd gaat snel, gebruikt hem wel

De tijd gaat inderdaad zeer snel; het is intussen al weer bijna vijf jaar geleden (1 januari 2016) dat het verplicht medisch toezicht op beeldschermwerkers werd afgeschaft. Werknemers die als enig beroepsrisico ‘beeldschermwerk’ hebben, moeten vanaf die dag inderdaad niet meer op onderzoek bij de arbeidsarts komen. Dit betekent echter geenszins dat deze mensen volledig aan hun lot worden overgelaten. En dit is maar goed ook.

Beeldschermwerkers worden immers dagelijks blootgesteld aan tal van risico’s zoals:

• overbelasting van nek, schouders, polsen of lage rug;

• concentratieproblemen;

• oogklachten;

• toenemende stress of negatieve werksfeer;

• gezondheidsrisico’s die mee in de hand gewerkt worden door langdurig zitten (cholesterol, overgewicht, hoger cardiovasculair;

• …

Volgens een publicatie van de VerV (Vlaamse Ergonomievereniging) hebben 46% van de werknemers regelmatig last van rugklachten en 44% heeft klachten van de bovenste ledematen. Ongeveer drie kwart van de werknemers zit (te) langdurig tijdens zijn of haar activiteiten. Al deze risico’s verhogen, zowel op korte als op lange termijn de kans op uitval en dit voor korte of langere duur. Preventie blijft m.a.w. zeer belangrijk. Twee jaar geleden wijdden we trouwens als eens een artikel aan oogklachten bijbeeldschermwerkers. U kan dit hier nog eens nalezen.

Heeft u de verplichte risicoanalyse al uitgevoerd?

Een eerste maatregel die de wetgever voorzien heeft om ervoor te zorgen dat de gezondheid van de werknemers niet geschaad wordt, is een risicoanalyse. Vermits deze risicoanalyse om de vijf jaar moet herhaald worden, zijn we binnenkort inderdaad al aan de tweede versie toe (we gaan ervan uit dat alle werkgevers de eerste analyse plichtsbewust hebben uitgevoerd). De Coronacrisis geeft aan deze risicoanalyse trouwens een speciaal cachet. Een groot deel van de werknemers heeft dit jaar kennis gemaakt met thuiswerk; de verwachting is dat dit misschien in de volgende jaren weer wat zal afnemen, maar dat we nooit meer zullen terugkeren naar een volledige aanwezigheid op de werkvloer. Eigenlijk moet de analyse dus ook op de twee werkplekken gebeuren: zowelop het kantoor als op de thuiswerkplek.

Daarnaast moet deze analyse zowel op het niveau van het individu als op het niveau van elke groep beeldschermwerkposten gebeuren. Ze moet speciale aandacht hebben voor eventuele risico’s voor het gezichtsvermogen en voor de problemen van lichamelijke en geestelijke belasting. Een hele kluif dus. Indien nodig moet deze risicoanalyse ook nog eens aangevuld worden met een bevraging van de werknemers (of een ander instrument dat peilt naar de werkomstandigheden en/of eventuele gezondheidsproblemen gerelateerd aan het werken met een beeldscherm).

En wat hebben we vandaag geleerd?

Piet Huysentruyt leerde ons dat we moesten leren uit wat er fout gegaan was. Logischerwijze stopt het proces dan ook niet nadat we een risicoanalyse uitgevoerd hebben. Indien dit nodig blijkt, zullen er maatregelen moeten genomen worden. Deze kunnen zowel van materiële (beeldscherm, meubilair, omgeving…) als van organisatorische (werkduur, afwisseling…) aard zijn. Daarnaast is het aspect opleiding zeer belangrijk: hoe stel ik mijn stoel correct in, waar plaats ik mijn beeldscherm, op welke hoogte…?

Al bij al een uitgebreide taak die de werkgever opgedragen krijgt. De aanpak van deze materie verschilt natuurlijk van bedrijf tot bedrijf: een kmo of een groot bedrijf ? Een bedrijf met voornamelijk arbeiders waar één PC staat of een administratie met tientallen beeldschermwerkstations ? Veel thuiswerk of juist niet ? Omdat al deze situaties een andere aanpak vereisen biedt CLB Externe Preventie een assistentiepakket aan dat min of meer op maat van de klant kan gemaakt worden.

De CLB aanpak: op maat van het bedrijf…

Alles begint natuurlijk met een degelijke risicoanalyse. Een gestandaardiseerde vragenlijst die zowel ter plaatse (op papier) als online kan ingevuld worden vormt het begin van het ganse proces. Indien het aantal werknemers groot genoeg is, kan een overzicht van de risico’s voor het bedrijf of voor bepaalde afdelingen gemaakt worden.

Maar het stopt natuurlijk niet met het inventariseren van de problemen; we moeten er ook iets aan doen. Daarom voorzien onze ergonomen een individuele ergocoaching: aan de werknemer met problemen (en ook aan deze die nog geen problemen hebben) wordt op hun eigen werkplaats uitleg gegeven hoe ze alles moeten inrichten: stoel, scherm, toetsenbord, muis… Dit blijft natuurlijk niet bij woorden: de ergonoom zal, aan de hand van de eigen arbeidsmiddelen, duidelijk maken hoe men telkens opnieuw zijn arbeidspost kan instellen. Door het persoonlijk contact tussen ergonoom en werknemer kan advies op maat gegeven worden.

Daarnaast kan er ook een opleiding in groep gegeven worden. In een sessie van 2 uur worden alle aspecten van beeldschermwerk overlopen en wordt er ‘on the job’ advies gegeven. Ook deze opleiding is op maat van het bedrijf: de docent trekt op voorhand een aantal foto’s van verschillende beeldschermwerkposten in het bedrijf. Deze zullen tijdens de training gebruikt worden om fouten op te sporen en om samen oplossingen te zoeken. Op deze manier krijgt de training ook een meer persoonlijk karakter.

… en op maat van het individu

Omdat het niet altijd mogelijk is opleiding in groep te organiseren, ontwikkelden we een interactieve e-learning. Het doel van deze opleiding is de werknemer via een aantal vragen bewust te maken van de problemen waarmee hij of zij kan geconfronteerd worden, maar tegelijkertijd ook al een aantal oplossingen aan te bieden met animatiefilmpjes en downloadbare factsheets.

Zeggen dat thuiswerk in de lift zit, is een beetje een open deur intrappen. Dat er over deze materie weinig beleid voorhanden is, is al een even grote waarheid. Daarom voorziet CLB Externe Preventie ook ondersteuning op dit vlak. En dit niet enkel d.m.v. risicoanalyses, videoconsulten en informatie aan de werknemers, maar ook door adviezen over schriftelijke overeenkomsten, onkostenvergoedingen, wettelijke aspecten… aan de werkgever.

Preventie is onze core business

Onder het motto ‘Voorkomen is beter dan genezen’ kunnen onze ergonomen u ook bijstaan wanneer u bouw- of verbouwplannen heeft. Dit kan enerzijds gaan over de inrichting van kantoorruimtes, maar anderzijds ook over de aanschaf van bureelmateriaal. Wilt u een kantoorruimte (her)inrichten, dan komt de ergonoom ter plaatse of adviseert hij op basis van de plannen. Deze adviezen zijn natuurlijk conform de vigerende wetgeving (Belgisch en Europees).

Check zeker onze handige brochure! Vraag hem aan bij CLB Externe Preventie of download hem hier.

Meer info over al onze opleidingen ergonomie vindt u hier.

 (Sfeerbeeld van onze E-learning beeldschermwerk)