Opname vakantiedagen, feestdagen en ADV-dagen vóór het einde van het jaar

Het jaar 2024 loopt stilaan ten einde. Het kan nuttig zijn om nu even na te gaan hoeveel vakantiedagen, feestdagen en ADV-dagen jouw werknemers nog hebben openstaan.

Wettelijke vakantiedagen: algemene regeling
Jouw werknemers moeten al hun wettelijke vakantiedagen opgenomen hebben vóór 31 december 2024. In principe mogen vakantiedagen van 2024 niet worden overgedragen naar 2025. De werknemer kan ook geen afstand doen van zijn vakantiedagen.

Het uitgangspunt is steeds dat de vakantieperiode wordt vastgesteld in een individueel akkoord tussen de werknemer en de werkgever, bij gebreke aan een sector-cao of ondernemings-cao.

De werknemer kan nooit eenzijdig de datum van zijn vakantie bepalen. De werkgever kan omgekeerd ook niet de werknemer dwingen zijn vakantie op te nemen.

Als werkgever heb je wel de verplichting om erop toe te zien dat jouw werknemers al hun vakantiedagen hebben opgenomen. Om dit te kunnen aantonen, kan je de werknemers best tijdig een overzicht bezorgen met het saldo van de niet-opgenomen vakantiedagen en melden dat het verplicht is om alle vakantiedagen vóór 31 december 2024 op te nemen.

Arbeiders krijgen hun vakantiegeld via een vakantiecheque uitbetaald door de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie of door hun vakantiekas. Dit vakantiegeld is definitief verworven, ook al neemt de arbeider zijn vakantiedagen niet op.

Bedienden krijgen hun niet-opgenomen vakantiedagen wel uitbetaald wanneer zij in de onmogelijkheid verkeren om deze voor 31 december op te nemen. 

Indien een werknemer zelf vrijwillig beslist om uitzonderlijk zijn vakantiedagen niet op te nemen, worden deze niet uitbetaald. In dit geval is het wel aangewezen om dit schriftelijk te laten bevestigen door de werknemer.

Wettelijke vakantiedagen: uitzondering 
Sinds 1 januari 2024 gelden er nieuwe regels omtrent het behouden van vakantiedagen in geval van samenloop met arbeidsongeschiktheid of een aantal andere schorsingen en het overdragen van vakantiedagen naar het volgende kalenderjaar.

Het is nu mogelijk om de wettelijke vakantiedagen over te dragen naar de volgende 2 kalenderjaren indien de werknemer zich op het einde van het vakantiejaar in de onmogelijkheid bevindt om zijn vakantie op te nemen wegens één of meerdere schorsingen van de arbeidsovereenkomst. Het begrip ‘in de onmogelijkheid verkeren’ dient strikt te worden geïnterpreteerd. Indien de mogelijkheid bestaat, dienen deze vakantiedagen te worden opgenomen. Op 31 december zal steeds worden beoordeeld of een aantal vakantiedagen al dan niet mogen worden overgedragen.

De overgedragen vakantiedagen zullen in een aparte teller terechtkomen en moeten binnen de 2 kalenderjaren worden opgenomen.

De werkgever betaalt voor bedienden het enkel vakantiegeld voor de overgedragen vakantiedagen uiterlijk op 31 december van het vakantiejaar. Indien de bediende deze dagen opneemt in de 2 opeenvolgende kalenderjaren, zullen deze onbetaald zijn.

Arbeiders hebben het loon voor de overgedragen vakantiedagen reeds ontvangen met de vakantiecheque uitbetaald door de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie. Indien de arbeider deze dagen opneemt in de 2 opeenvolgende kalenderjaren, zullen deze – zoals in de algemene regeling - onbetaald zijn.

Het is dus belangrijk om:

• na te gaan over hoeveel wettelijke vakantiedagen een werknemer nog beschikt, rekening houdend met de nieuwe regels inzake samenloop;
• de werknemer te informeren over zijn aantal nog resterende vakantiedagen en hem te wijzen op zijn verplichting om deze vóór het einde van het jaar op te nemen.

Feestdagen
Wanneer een feestdag samenvalt met een zondag of andere inactiviteitsdag in de onderneming, moet deze vervangen worden door een andere dag waarop gewoonlijk wordt gewerkt.

In ondernemingen waar niet gewerkt wordt op zaterdag en zondag, moet er in 2024 één nationale feestdag vervangen worden, nl. zondag 21 juli 2024. Indien de vervangingsdag niet collectief is vastgelegd, dan kan deze worden opgenomen in onderling overleg tussen de werkgever en de werknemer.

Deze vervangingsdagen moeten ook vóór eind 2024 worden opgenomen, aangezien anders het recht op 10 wettelijke feestdagen per kalenderjaar (voor een voltijdse werknemer) niet wordt gerespecteerd.

ADV-dagen
ADV-dagen worden toegekend om de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur op jaarbasis te bereiken. In de wetgeving is niets voorzien omtrent de opname van ADV-dagen. Daarom is het aangewezen om de modaliteiten m.b.t. de toekenning en opname van deze dagen in de onderneming, bijvoorbeeld in het arbeidsreglement, vast te leggen.
Om de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur op jaarbasis te respecteren, is het aangewezen om alle ADV-dagen waarop de werknemer recht heeft, op te nemen vóór 31 december 2024.