Welke SWT-mogelijkheden heeft een werknemer in de toekomst?

Enkel de werknemers die worden ontslagen door de werkgever, kunnen in aanmerking komen voor SWT. Bovendien moet de werknemer een bepaalde leeftijd hebben bereikt en een bepaalde beroepsloopbaan kunnen aantonen.

Hieronder vind je een overzicht van de SWT-mogelijkheden:

Algemeen stelsel: SWT vanaf 62 jaar

De cao nr. 17 voorziet in een recht op SWT vanaf de leeftijd van 62 jaar. De vereiste loopbaan bedraagt 40 jaar voor de mannelijke werknemers. Momenteel moet een vrouwelijke werknemer 39 jaar loopbaan kunnen aantonen, maar vanaf 2024 bedraagt de loopbaanvoorwaarde ook voor hen 40 jaar.

Afwijkende stelsels: SWT op een leeftijd jonger dan 62 jaar

SWT zeer lange loopbaan

Dit is een algemeen stelsel, op basis van een NAR-cao. Voor de periode van 1 juli 2023 tot en met 30 juni 2025 worden de voorwaarden en modaliteiten bepaald door de NAR-cao nr. 167. Er is geen sectorale of ondernemings-cao vereist.

Het stelsel is van toepassing op de ontslagen werknemers die op het einde van de arbeidsovereenkomst 60 jaar en ouder zijn en die op het einde van de arbeidsovereenkomst een loopbaan van 40 jaar als loontrekkende kunnen bewijzen.

SWT zware beroepen, nachtarbeid of medische ongeschiktheid bouwsector

Dit is een sectoraal stelsel voor werknemers met een zwaar beroep of op basis van nachtarbeid of een medisch attest in de bouwsector. Er is dus een sectorale cao vereist om het recht op dit SWT te openen. De sectorale cao mag de geldigheidsduur van de NAR-cao niet overschrijden. Voor de periode van 1 juli 2023 tot 30 juni 2025 bepaalt de NAR-cao nr. 166 de voorwaarden voor de toekenning van de bedrijfstoeslag voor dit SWT.

Het recht op dit SWT wordt toegekend aan werknemers die op het einde van de arbeidsovereenkomst 60 jaar of ouder zijn en die op dat ogenblik een beroepsverleden van 33 jaar hebben.

Bovendien moeten de werknemers:

• hetzij minstens 20 jaar hebben gewerkt in een arbeidsregime met nachtprestaties (cao nr. 46);
• hetzij gewerkt hebben in een zwaar beroep gedurende minstens 5 jaar in de loop van de laatste 10 loopbaanjaren of minstens 7 jaar in de laatste 15 loopbaanjaren;
• hetzij tewerkgesteld zijn door een werkgever die behoort tot de bouwsector en beschikken over een attest van de arbeidsarts dat de ongeschiktheid tot voortzetting van de beroepsactiviteit bevestigt.

Wordt beschouwd als een zwaar beroep: het werk in wisselende ploegen, het werk in onderbroken diensten en het werk in een arbeidsregeling zoals bepaald in de cao nr. 46.

SWT zware beroepen

De NAR-cao nr. 143 bepaalt sinds 1 juli 2021 voor onbepaalde duur de leeftijdsvoorwaarde voor de toegang tot dit stelsel. Bovendien is een sectorale of een ondernemings-cao vereist die in dit stelsel voorziet.

De leeftijdsgrens voor dit SWT is 60 jaar. De werknemer moet tevens een beroepsloopbaan van 35 jaar hebben en in een zwaar beroep hebben gewerkt gedurende minstens 5 jaar in de loop van de laatste 10 loopbaanjaren of minstens 7 jaar in de laatste 15 loopbaanjaren.

Wordt beschouwd als een zwaar beroep: het werk in wisselende ploegen, het werk in onderbroken diensten en het werk in een arbeidsregeling zoals bepaald in de cao nr. 46.

SWT voor werknemers met een statuut van mindervalide of met ernstige lichamelijke problemen

Dit is een algemeen stelsel, op basis van een NAR-cao. Voor de periode van 1 juli 2023 tot en met 30 juni 2025 bepaalt de NAR-cao nr. 165 de voorwaarden en modaliteiten voor dit stelsel. Er is geen sectorale cao of ondernemings-cao nodig.

Het SWT vanaf 58 jaar is mogelijk voor werknemers met een beroepsloopbaan van 35 jaar. Bovendien moet de werknemer aan één van de volgende voorwaarden voldoen:

• hij heeft het statuut van mindervalide werknemer erkend door een bevoegde autoriteit;
• hij heeft ernstige lichamelijke problemen;
• hij werd tijdens de vroegere beroepsactiviteit vóór 1 januari 1993 gedurende minimum twee jaar rechtstreeks blootgesteld aan asbest.

Een SWT-er moet in principe aangepast beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt tot de leeftijd van 65 jaar. Afhankelijk van het SWT-stelsel dat op hem van toepassing is, kan hij op basis van zijn ontslagdatum, leeftijd of beroepsverleden worden vrijgesteld van de verplichting tot aangepaste beschikbaarheid.

De regelgeving op dit vlak wordt vanaf 1 juli 2023 onder dezelfde voorwaarden verlengd. Dit gebeurt door de NAR-cao nr. 168 die geldig is voor de periode van 1 juli 2023 tot 31 december 2024 en de NAR-cao nr. 169 die geldig is voor de periode van 1 januari 2025 tot 31 december 2026.

Bron: NAR CAO nr. 165, 166, 167, 168 en 169 van 30 mei 2023, www.cnt-nar.be.