Nieuwe wetgeving op de buitencontractuele aansprakelijkheid: waarom je nu moet handelen!

Op 1 februari 2024 werd Boek 6 van het nieuw hervormde Burgerlijk Wetboek goedgekeurd, met belangrijke impact op de ‘Buitencontractuele aansprakelijkheid’. Deze wet, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad op 1 juli 2024, treedt in werking op 1 januari 2025. Het introduceert significante wijzigingen in het aansprakelijkheidsrecht die aanzienlijke gevolgen kunnen hebben voor bedrijven en voornamelijk voor hun onderaannemers, bestuurders en werknemers. Als verzekeringskantoor willen we je informeren over deze veranderingen en hoe je zich hiertegen kunt beschermen.

Huidige situatie

Om de huidige situatie en toekomstige problematiek te schetsen dienen we eerst een aantal begrippen toe te lichten:

1. HULPPERSONEN OF UITVOERINGSAGENTEN
VAN EEN VENNOOTSCHAP
Een rechtspersoon (bv een vennootschap) kan zelf geen rechtshandelingen stellen en zal steeds een beroep doen op vertegenwoordigers om haar verbintenissen uit te voeren. Dit noemt met uitvoeringsagenten of hulppersonen. Volgende personen kunnen als hulppersonen/uitvoeringsagent beschouwd worden:

• werknemers ten opzichte van hun werkgever;
• bestuurders ten opzichte van de door hen bestuurde vennootschap;
• onderaannemers ten opzichte van hoofdaannemers.

2. SAMENLOOP TUSSEN KONTRAKTUELE EN BUITENCONTRACTUELE AANSPRAKELIJKHEID

• Contractuele aansprakelijkheid: dit betreft schade die voortkomt uit een niet-nakoming van contractuele afspraken/verplichtingen. De schadevergoeding is vaak beperkt tot wat contractueel is afgesproken, en de aansprakelijkheid is beperkt tot schade die voorzienbaar was op het moment van het sluiten van de overeenkomst.
• Buitencontractuele aansprakelijkheid: dit betreft schade die ontstaat door een fout of nalatigheid, onafhankelijk van een contractuele relatie. De schadevergoeding is vaak uitgebreider.

In de praktijk vandaag is het bijna onmogelijk voor een contracterende partij om zich te beroepen op de buitencontractuele aansprakelijkheid van de tegenpartij bij het oplopen van schade. Dit noemt met in juridisch jargon: samenloopverbod tussen contractuele en buiten contractuele
aansprakelijkheid.

3. QUASI-IMMUNITEIT VAN DE HULPPERSONEN
Tot op heden kunnen contractanten van een vennootschap zich principieel onmogelijk rechtstreeks tot de hulppersonen van die vennootschap wenden als deze fouten begaan bij de uitvoering van het contract en zo schade veroorzaken. Dit noemt men de quasi immuniteit van de hulppersonen.

Wat verandert er?

Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek brengt belangrijke veranderingen in deze aansprakelijkheidsregels:

1. OPHEFFING VAN HET VERBOD OP SAMENLOOP
Voorheen konden bedrijven slechts op één grondslag aansprakelijk worden gesteld (contractueel of buitencontractueel). Nu kunnen zowel contractuele als buitencontractuele claims tegen dezelfde partij worden ingediend. Dit betekent dat een schadeclaim niet langer beperkt is tot één type aansprakelijkheid, wat extra risico’s met zich meebrengt voor bedrijven en bestuurders.

2. AFSCHAFFING VAN DE QUASI-IMMUNITEIT VAN HULPPERSONEN
Hulppersonen, zoals uitvoeringsagenten, kunnen nu aansprakelijk worden gesteld door partijen waarmee zij geen directe contractuele relatie hebben. Dit verhoogt hun risico op aansprakelijkheid en heeft directe gevolgen voor bedrijven die deze hulppersonen inzetten.

Wat betekent dit voor jou?

Als bedrijfsleider of bestuurder betekent de invoering van Boek 6 een aanzienlijke verhoging van de aansprakelijkheidsrisico’s:

1. VERHOOGD RISICO
Je kunt nu aansprakelijk worden gesteld op zowel contractuele als buitencontractuele gronden. Dit vergroot de kans op schadeclaims en juridische geschillen.

2. HULPPERSONEN
De nieuwe regels maken het mogelijk dat jouw hulppersonen rechtstreeks aansprakelijk worden gesteld door derden. Dit kan leiden tot onverwachte juridische en financiële uitdagingen.

Wat kun je doen?

Om jezelf en jouw bedrijf te beschermen tegen de impact van deze veranderingen, is het van cruciaal belang om enkele stappen te ondernemen:

1. HERZIE JOUW VERZEKERINGSPOLISSEN
Zorg ervoor dat jouw bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering voldoet aan de nieuwe wettelijke vereisten. Een uitgebreide dekking kan helpen om de risico’s van zowel contractuele als buitencontractuele aansprakelijkheid te dekken. Neem contact met ons op om te bespreken hoe wij jouw verzekering kunnen aanpassen aan de nieuwe wetgeving.

2. UPDATE JE CONTRACTEN EN ALGEMENE VOORWAARDEN
Herzie en actualiseer alle contracten en voorwaarden om te voldoen aan de nieuwe wetgeving. Dit helpt om
aansprakelijkheidsrisico’s te beperken en de verantwoordelijkheden van alle betrokken partijen duidelijk te definiëren.

3. EDUCATIE EN VOORBEREIDING
Zorg ervoor dat jij en jouw team goed geïnformeerd zijn over de wijzigingen in het aansprakelijkheidsrecht. Dit stelt je in staat om effectief te reageren op eventuele claims en juridische kwesties die zich voordoen.

Belangrijke data

De wet treedt in werking op 1 januari 2025, zes maanden na de publicatie in het Belgisch Staatsblad op 1 juli 2024. Vanaf deze datum zullen de nieuwe aansprakelijkheidsregels van toepassing zijn op feiten die zich hebben voorgedaan vanaf inwerkingtreding van de nieuwe wet, maar dus ook op bestaande contracten.

CONCLUSIE
De invoering van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek markeert een belangrijke verandering in het aansprakelijkheidsrecht. Voor bedrijfsleiders en bestuurders betekent dit een verhoogde noodzaak om risicomanagement serieus te nemen. Door nu actie te ondernemen en je verzekeringen en contracten aan te passen, kun je je bedrijf effectief beschermen tegen de nieuwe risico’s. Neem contact met ons op voor advies over hoe je je het best kunt voorbereiden op deze veranderingen en hoe je aansprakelijkheid kunt minimaliseren.